İki El Yazma Nüsha Esasında İbrâhim Gülşenî’nin Arapça Dîvanı

Şark medeniyetinin ayrılmaz bir parçası olan tasavvuf, Divan edebiyatının zenginleşmesinde önemli rol oynamıştır. Birçok temsilcisi arasında binlerce yazar, şair ve düşünürün doğduğu bu akımın 16. yüzyılda Türk kültürüne kazandırdığı şahsiyetlerden biri Halvetilik tasavvufi mektebinin Gülşenî lik kolunun müessisi İbrahim ’dir. Kaynaklar ’nin, Diyarbakır (Amid) veya Azerbaycan’ın Berdâ ilçesinde doğduğunu, hayatının kısmını Akkoyunlular döneminde Tebriz’de, son 30 yılını ise Mısır’ın Kahire şehrinde tamamladığını belirtmektedir. Bazıları ondan el-Âmidi, bazıları da el-Berdâi olarak bahseder. Edibin Türkçe, Farsça Arapça divanları 10’dan fazla eseri bulunmaktadır. Sınırların değil kültürün söz sahibi olduğu Doğu’da, her üç dile hakim yazarlar genellikle felsefi risalelerini yazmayı tercih ederlerdi, şiir lirik temalı eserler Türkçe yazılırdı. Ancak divan edebiyatı temsilcileri de yok değildir. Müellifin tespit edilmiş eserleri arasında, iki el yazma nüshasına ulaştığımız karşılaştırmalı tetkike çalıştığımız divanı Kaynaklarda on bin beyitlik zikredilen Divan, kaside, 56 gazel 171 rubaiden oluşmaktadır. Makalemizde mazmun, kompozisyon üslup açılarından incelemeğe çalıştık.